چطور ترس و اضطراب بیماران را از بین ببریم؟

برای این که او را بهتر درک کنید سعی کنید به این موضوعی که می گویم فکر کنید. 

بسیاری از پزشکان متخصص حاضر نیستند در صورت وجود مشکل مشابه در خودشان، به همکارشان مراجعه کنند. چرا؟

به طور مثال یک متخصص جراحی قلب را در نظر بگیرید که روزانه 2 تا 3 عمل قلب انجام می دهد. او از تک تک مراحل آگاه است و می داند دقیقا با چه چیزی رو به رو است. اما اگر همین پزشک خودش دچار بیماری شود و لازم باشد تا جراحی قلب انجام دهد به احتمال زیاد حاضر نیست خودش را به دست جراح دیگری بسپارد. از نظر ما دلیل این است پزشک نمی داند در لحظه چه اتفاقی میفتد. بنابراین ترس و دلهره وجودش را فرا می گیرد. 

حالا به بیماری فکر کنید که هیچ تجربه ای در این زمینه ندارد و حتی نمی داند یک ثانیه بعد چه اتفاقی برای او میفتد. آیا به او حق می دهید؟

همه ما انسان ها از چیزهایی که نمی دانیم یا با آن ها آشنایی نداریم می ترسیم و دلهره می گیریم. ترس، نگرانی و استرس موضوعی است که در زندگی همه ما وجود دارد اما استرس و ترس بیمار موضوعی متفاوت است. 

در این مقاله می خوانیم که از شما به عنوان پزشک یا دندانپزشک چه کاری برای کنترل این ترس و اضطراب بیمار چه کاری بر می آید. با ما همراه باشید. 

علائم اضطراب چیست؟ 

 استرس و اضطراب احساس ناخوشایندی است که گاهی با آن مواجه می‌شویم. این احساس در حقیقت واکنشی است نسبت به رویدادها و شرایط دلهره‌ آوری که در زندگی فرد ایجاد می‌ شود. این احساس ناخوشایند می تواند با علائم بیرونی همراه باشد. برخی از این علائم عباتند از: 

• خشکی دهان
• سرخ شدن
• سرگیجه
• افزایش ضربان قلب
• لرزش دست‌ها
• عرق کردن کف دست
• رنگ پریدگی
• احساس درد در قفسه سینه
• ساییدن دندان ها به هم
• مشکل تمرکز

اگر هریک از این علائم را در بیمار دیدید بدانید که نوبت شماست که دست به کار شوید. زیرا این علائم نه تنها برای خود بیمار آزاردهنده است بلکه می تواند در نتیجه معاینه یا عمل هم تاثیرگذار باشد. به طور مثال بالا رفتن کاذب فشار خون یا افزایش ضربان قلب می توانند در نتیجه کار تاثیر زیادی بگذارند. 

چگونه ترس و اضطراب بیمار را کنترل کنیم؟

این کار را باید در مراحل مختلفی انجام داد؛ پیش از ویزیت و در حین ویزیت.

پیش از ویزیت؛ محیط مطب را لذت بخش کنید 

این کار با چند ترفند ساده شدنی است. 

• از افراد خوش برخورد در بخش پذیرش استفاده کنید: وقتی بیمار وارد محیط می شود با یک لبخند از او به گرمی استقبال کنید. برخورد سرد و بی حوصله می تواند بیمار را مضطرب کند. 
• فضای اتاق انتظار را گرم و دوست داشتنی کنید: وسایل با رنگ های گرم و دلنشین رو جایگزین تابلوها و مبلمان سرد و بی روح کنید. پیشنهاد ما این است که برای خرید مبلمان خوب هزینه کنید و به جای اینکه تمام بیماران را در یک ردیف بنشانید، فضای نشستن را گروه گروه با یک میز در وسط مبلمان جدا کنید. 

• برایشان سرگرمی مناسب در نظر بگیرید: برنامه های تلویزیونی مانند تاک شو (Talk Show) ها سرگرم کننده هستند اما برای فضای مطب اصلا مناسب نیستند. بهتر است از موزیک های ملایم یا حتی آکواریوم ماهی برای سرگرم کردن افراد استفاده شود. 
• زمان انتظار را تعیین کنید: انتظار بیش از حد می تواند کلافه کننده باشد و باعث اضطراب و استرس در بیمار شود. 
• فرم ها گزینه خوبی هستند: در زمان انتظار می توانید از آن ها بخواهید به پر کردن فرم هایی مشغول شوند که در آن در مورد مشکلات، سوالاتی که باید از پزشک بپرسند و سایر مشخصاتشان از آن ها سوال شده است. 

در حین ویزیت؛ چند قدم ساده بردارید

بسیاری از بیماران با تمام کارهای بالا بازهم ممکن است اضطراب داشته باشند. اگر بیمار بازهم با اضطراب وارد اتاق شما شد، چند کار ساده را انجام دهید.

• اعتمادش را جلب کنید: اگر بلافاصله بعد از ورود بیمار با او در مورد احساسش و دلیل مراجعه اش صحبت کنید و فقط به او گوش کنید، با دادن حس شنیده شدن به او، تا حد زیادی از اضطرابش می کاهید. 
• ویزیت را با او دوره کنید: برای بیمار توضیح دهید که قرار است چه کاری و به چه دلیلی با او انجام دهید. مثال دکتر جراح قلب را که فراموش نکرده اید؟ 
• تا جای ممکن جلسه را ساده نگه دارید: از او بخواهید تا در مورد بیماری های زمینه ای حانواده اش توضیح دهد و به او بفهمانید که این کار را صرفا برای درک بهتر موقعیت می پرسید و لزوما به این علت نیست که او هم این مشکل را دارد. 
• اضطرابش را به رویش بیاورید: اگر متوجه شدید که بیمار اضطراب دارد از او دلیلش را بپرسید. بسیاری از مشکلات ما به این دلیل است که سعی داریم آن ها را نپذیریم و پنهانشان کنیم. بگذارید بیمار با مشکل اضطرابش رو به رو شود. 
• فضا را دوستانه کنید: اگر دیدید بیمار استرس دارد با نگه داشتن حد و مرزها از او سوالاتی خارج از مقوله بیماری اش بپرسید. مثلا آیا حیوان خانگی دارید؟ زندگی چطور پیش می رود؟ شاغل هستید؟ 
• آرام بمانید: شما هم ممکن است روز سختی را سپری کرده باشید و کمی ناآرام به نظر برسید. اما این را بدانید که به هیچ عنوان نباید این احساس را به بیمار منتقل کنید. پیش از ورود بیمار چند نفس عمیق بکشید و خودتان را تحت کنترل بگیرید. 
• با او احساس همدردی کنید: بدانید که ممکن است احساسی که بیمار تجربه می کند، برای شما بسیار عادی و نرمال باشد ولی برای او کاملا جدید و غیرقابل هضم است. بنابراین سعی کنید با او همدردی کنید. 
• قدم به قدم درمان را برای او بنویسید: این کار به او کمک می کند که در صورت نیاز به نوشته ها رجوع کرده و درمان را درست پیش ببرد. بیمار مضطرب ممکن است از یک نفر بخواهد تا به عنوان همراه کنار او حضور داشته باشد. اجازه این کار را به او بدهید. 

​​​​​​​​​​​​​​

مهم است که این را درک کنید که هرچه بیمار آرام تری داشته باشید، نتیجه بهتری از درمان خواهید گرفت. بنابراین تمام تلاشتان را بکنید تا اضطراب و استرس را از او دور نگه دارید. 

منبع: مقاله The anxious patient: How to calm a patient down to improve care وب سایت wolterskluwer در تاریخ 17 مارس 2020